گرایش چینه شناسی و فسیل شناسی بررسی بیواستراتیگرافی دونین منطقه جاجرم براساس سنگواره های کنودونتی

در شمال غرب استان خراسان، در کوه "زو" در فاصله 15 کیلومتری شمال شرق بخش جاجرم توالی از سنگهای پالئوزوئیک فوقانی برونزد یافته اند که در این میان سنگهای دونین با دو سازند "پادها و خوش ییلاق" مشخص می شوند. در کوه زو سازند پادها از سه بخش تبخیری زیرین، کربناتی و تبخیری فوقانی تشکیل شده است و سازند خوش ییلاق شامل تناوبی از واحدهای دولومیتی، دولومیت آهکی، آهک ، ماسه سنگ و شیل می باشد ضخامت برش دونین در منطقه بالغ بر 552 متر بوده که غالب عناصر کنودونتی بدست آمده از نمونه های آهکی برداشت شده در 250 متر بالایی مقطع حاصل شده اند. عناصر کنودونتی بدست آمده مربوط به جنسهای، bispathodus، polygnathus، icriodus، eognathodus، siphonodella، ozarkodina، pelekysgnathus می باشد، در این میان 21 گونه و سه زیر گونه مورد شناسایی قرار گرفته اند که به طور اختصار 8 گونه متعلق به جنس icriodus و 8 گونه متعلق به جنس polygnathus بوده و از جنسهای، bispathodus، pelekysgnathus، eognathodus، ozarkodina، siphonodella هر کدام یک گونه مورد شناسایی قرار گرفته است . که در این میان چهار گونه برای نخستین بار از ایران مورد گزارش قرار گرفته اند. بر مبنای محدود سنی گونه ها و زیرگونه های مزبور سن سنگهای دونین منطقه معادل دونین میانی تا دونین فوقانی (expansa zone-c.costatus zone) تعیین شده است . مطالعات میکروفاسیس به طور اختصار نشاندهنده این واقعیت است که اغلب بخشهای سازند پادها در این ناحیه (به استثناء بخشهای دولومیتی و آهکی) در محیط لاگونی برجا گذاشته شده است و آهکها و دولومیتهای موجود در سازندهای پادها و خوش ییلاق در محیط کم عمق تا کمی عمیقتر (shallow subtidal - relativiy deeper subtidal) نهشته شده اند. تطابق مطالعات میکروفاسیس با مطالعات بوم شناسی و جغرافیایی دیرینه حاکی از آن است که ناحیه مزبور در محدوده زمانی دونین میانی تا دونین فوقانی در عرضهای جغرافیایی پائین و در اقلیم گرمسیر واقع بوده است .